ابربدهکارهای اصلی ایران چه کسانی هستند؟ – بلاگی ها

سلام نو – سرویس اقتصادی: ابربدهکاران بانکی کلید واژه‌ای است که چند سالی است در ادبیات اقتصادی و سیاسی ایران باب شده است. عموما ابربدهکاران بانکی نام سوپر میلیاردرهایی مثل بابک زنجانی یا حسین هدایتی را در ذهن زنده می‌کند، آدم‌های ثروتمندی که نامشان ابتدا با دخل و خرج‌های کلان و بعد با پرونده‌های عجیب اقتصادی گره خورده.

در آخرین روز فروردین ماه، بانک مرکزی ایران به‌دنبال انتشار جداگانه بانک‌ها، لیست ابربدهکاران بانکی ۱۴ بانک را منتشر کرد، لیستی که در آن اطلاعات جالبی به چشم می‌خورد. از جمله مهم‌ترین این اطلاعات این است که عمده ابربدهکاران مالی ایران نه اشخاصی مثل زنجانی و هدایتی بلکه نهادهای مختلف هستند.

در لیست تجمیعی منتشر شده ۳۳۳ ابربدهکار بانکی وجود دارند که ۱۶ نفر از آن‌ها اشخاص حقیقی هستند. مجموع تسهیلات و تعهدات عقب افتاده این ۱۶ نفر به ۱۳ هزار و ۱۶۴ میلیارد تومان می‌رسد که از این رقم ۱۲ هزار و ۳۹۲ میلیارد تومان را تسهیلات تشکیل می‌دهد. برخی از این ۱۶ نفر از مشهورترین کارخانه‌دارها و تجار ایران هستند. سهم این افراد تقریبا یک چهل و هشتم مجموع تسهیلات و تعهداتی است که از سوی بانک‌ها پرداخت شده است.

آن چنان که روزنامه ایران گزارش کرده است در مجموع تسهیلات و تعهداتی که از سوی ۱۴ بانک این فهرست پرداخت و ضمانت شده است، به ۶۳۲ هزار میلیارد تومان می‌رسد که از این میزان ۵۶۹ هزار میلیارد تومان تسهیلات و ۶۳ هزار میلیارد تومان تعهدات بوده است. مجموع ارقام تسهیلات و تعهدات برای ۱۰ شرکت اول بدهکار، ۳۱۷ هزار میلیارد تومان است. بدین ترتیب ۵۰ شرکت بیش از ۷۷ درصد از تسهیلات و تعهدات کلان را به خود اختصاص داده‌اند. این سهم برای بدهکارترین ۱۰ شرکت نخست این فهرست به ۵۰ درصد می‌رسد.

از خود بانک‌ها تا هواپیمایی ماهان؛ ابربدهکاران همیشه طلبکار

نکته جالب این جا است که بخش مهمی از ابربدهکاران بانکی ایران نهادهایی مثل صدا و سیما، خود بانک‌ها و شرکت مخابرات هستند.

به عنوان نمونه بانک دی شش هزار و ۲۴۳ میلیارد تومان مطالبه معوق دارد. بانک دی زیرمجموعه‌هایی مانند خدمات ارزی و صرافی، کارگزاری، توسعه دیدار ایرانیان، توسعه دنیا شهر کهن، عمران و مسکن آباد دی و لیزینگ دی را دارد که هر یک تسهیلات کلانی از بانک دی دریافت کرده اما پرداخت نکرده‌اند. به این ترتیب بانک دی تبدیل به ابربدهکار خودش شده است.

بانک آینده هم در دو نمونه مشخص یعنی شرکت توسعه بین‌الملل ایران‌مال و شرکت ارزش‌آفرینان آینده بیش از دوهزار و ۲۸۹ میلیارد تومان معوقات دارد.

بر اساس گزارش فرزانه طهرانی در روزنامه هم میهن شرکت مخابرات ایران هم از ابربدهکاران بانکی مهم ایران است. مخابرات از چهار بانکی که لیست معوقات‌شان را اعلام کرده‌اند تسهیلاتی دریافت کرده که عمدتا معوق شده است. مجموع بدهی معوق‌شده مخابرات با زیرمجموعه‌ها و وابستگانش به یک‌هزار و ۸۳۸ میلیارد تومان رسیده است.

هواپیمایی ماهان از یک طرف ۱۲۰۰میلیارد تومان از اقتصاد نوین تسهیلات دریافت کرده و ۶۹میلیارد تومان بدهی معوق‌شده دارد، اما از سوی دیگر مبلغی حدود ۴۰۰میلیارد تومان برای خرید خودروهای لوکس هزینه کرده است، آن هم در حالی که ناوگان هواپیمایی کشور با بحران فرسودگی مواجه است.

تعاونی مسکن کارکنان اخبار خارجی صداوسیما نیز ۲۳۲میلیارد تومان بدهی پرداخت‌نشده دارد. این تعاونی جزو بدهکاران کلان بانک آینده است.

نکته تاسف برانگیز این است که تمام این اعداد نیمی از وضعیت ابربدهکاران ایران را شرح می‌دهند، چون در آخرین بروزرسانی لیست ابربدهکاران بانکی، از مجموع ۳۱ بانک و موسسه اعتباری غیربانکی، تنها ۱۵ بانک و یک موسسه حاضر به ارائه لیست شدند و ۱ ۵بانک و موسسه دیگر از انتشار لیست خودداری کردند. در بین بانک‌هایی که لیست بدهکاران خود را منتشر نکرده‌اند نام بانک ملی، صادرات، تجارت، پارسیان و پاسارگاد به چشم می‌خورد. در این میان سه بانک ملی، صادرات و تجارت از بانک‌های قدیمی ایران هستند که با ارائه لیست می‌توانند تغییر جدی در لیست ابربدهکاران تشکیل دهند.