کمال، تمام؟ یا فیلم سازی بدون دستانداز – بلاگی ها
کمال، تمام؟ یا فیلم سازی بدون دستانداز – بلاگی ها
بلاگی ها ، سعید مروتی: بیستمین فیلم کمال تبریزی، یکی از پرکارترین کارگردانهای نسل پس از انقلاب، چند روزی است که روی پرده سینماها آمده است. «دستانداز» با بازی همایون ارشادی، رؤیا نونهالی، رضا کیانیان، حبیب رضایی و هدی زینالعابدین محصول انتهای دهه۹۰ است که با ۳سال وقفه اکران عمومی شده است؛ فیلمی که در طول ۸روز اول اکرانش نزدیک به ۷هزار مخاطب داشته و بیش از ۳۰۰میلیون تومان فروخته که افتتاحیه خوبی برای فیلمی از کمال تبریزی محسوب نمیشود؛ کارگردانی که تعدادی از مهمترین کمدیهای پس از انقلاب ساخته اوست؛ کارگردانی با کارنامهای متنوع و پر فراز و نشیب که برخلاف برخی همنسلانش، تحت هر شرایطی کار کرده و فیلم ساخته است.
کارگردانی که همیشه مشغول کار است
کمال تبریزی تحت هر شرایطی مشغول کار است. ساخت ۲۰فیلم سینمایی بلند و ۶سریال (۴مجموعه برای تلویزیون و ۲مجموعه برای شبکه نمایش خانگی) که برخی از آنها امکان نمایش عمومی نیافتهاند، او را بافاصله، به پرکارترین کارگردان نسل انقلاب مبدل کرده است. توضیحی که تبریزی درباره لزوم فیلم ساختن در هر شرایطی به ایسنا داده، نشاندهنده روحیهای است که نتیجهاش ساخت ۲۰فیلم سینمایی است: «من فکر میکنم اساسا باید کار کنیم؛ یعنی اصلا به این ایده که اگر کار کنیم به عادیسازی شرایط کمک میشود، معتقد نیستم. اینکه همه ما دست از کار بکشیم تا اعتراض خود را اعلام کنیم را قبول ندارم، چون اصلا این مدل را هیچوقت دوست نداشتهام. من در زمان آقای احمدینژاد ۳سال نتوانستم کار کنم؛ اینطور نبود که خودم نخواهم کار کنم بلکه اصلا امکان کار کردن به من نمیدادند، ولی با این حال میگویم باید تلاش کنیم تا در یک ارتباط متقابل و در بحث و گفتوگوهایی که پیش میآید تا حد ممکن دیدگاه خود را مطرح کنیم. حال یک زمان برای طرح این دیدگاه، آزادی عمل وجود دارد و راحتتر میتوانیم فیلم بسازیم و یک زمان ممکن است فیلم به توقیف دائمی منجر شود مثل «خیابانهای آرام». شاید هم با کسانی که قرار است ممیزی روی فیلم انجام دهند، به تعامل برسیم. بنابراین فکر میکنم ما همیشه باید بهخاطر جامعه، وطن، نسل آینده و آگاهی، در حال کارکردن و طرح نقدهایی باشیم که میتوانیم به شکل فیلم ارائه کنیم.»
مسئله کیفیت
آخرین فیلمهای کمال تبریزی، خیلی با استقبال مواجه نشده است. «طعم شیرین خیال»، «امکان مینا»، «مارموز» و «ما همه با هم هستیم» نه موفقیت انتقادی داشتند و نه به توفیق تجاری رسیدند. کارگردانی که در دهه۷۰، با «لیلی با من است» مسیری تازه در سینمای دفاعمقدس گشود و در دهه۸۰ فیلم مهم و بحثبرانگیز «مارمولک» را کارگردانی کرد، مدتهاست از دوران اوجش فاصله گرفته است. در چنین شرایطی اینکه تبریزی همچنان فیلم میسازد، نکته قابلتاملی است.